به گزارش معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی استان زنجان، نازخند صبحی صبح امروز در دومین گردهمایی تشکل‌های دانشجویی حامی محیط زیست و منابع‌طبیعی شمال‌غرب که در سالن شهید شهریاری مجتمع جهاددانشگاهی زنجان برگزار شد، با تاکید بر ناتوانی وزارت نیرو برای مقابله با حفاری‌های غیرمجاز، اظهار کرد: مصوبه‌ای که الزام به خودکفایی داشت پیش از سال 85 تصویب شد و خسارت شدیدی به منابع آبی زد؛ در واقع تولید تکلیفی باعث شد که آب بی‌مهابا مصرف شود و مسئولان فکر نمی‌کردند که منابع آبی، روزی به اتمام برسد.

این فعال زیست‌محیطی ادامه داد: سال 69 دستور پلمب چاه‌های غیرمجاز صادر شد ولی تا امروز به درستی اجرا نشده است، طوری که هنوز در نقاط مختلف، چاه‌های غیرمجاز فعال داریم. از طرفی آب‌فروشی هم رایج است و متاسفانه این مایه حیاتی از اعماق 2000 متری زمین بیرون کشیده می‌شود. این در حالی است که 95 درصد از کالاهای اساسی کشاورزی در این بی‌آبی عظیم داخل کشور تولید می‌شود و مسئولان باید روی این موضوع تجدیدنظر کنند.

وی با تاکید بر اینکه تولید داخلی صدمه به آب‌های زیرزمینی و خشک شدن تالاب‌ها را در پی دارد، افزود: با ادامه این روند طی پنج سال آینده حداقل بیش از 35 میلیارد مترمکعب آب نیاز داریم. در حالی که سال به سال میزان منابع آبی تجدیدپذیر کمتر می‌شود. همچنین تغییر اقلیم جهانی با شدت بیشتری در ایران جریان دارد و متاسفانه مسئولان هنوز این تغییر اقلیم را باور ندارند.

صبحی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی، اولین پیامد هشداری در حوزه کشاورزی اتفاق می‌افتد، تصریح کرد: در بسیاری از استان‌ها باید جلوی توسعه بخش کشاورزی گرفته شود و اهداف بلندمدت، فدای اهداف کوتاه‌مدت نشود؛ در واقع باید بپذیریم که وارد کردن بسیاری از محصولات به نفع کشور است و نباید کشت شود. خشکسالی فعلی در آینده وضعیت کشور را بسیار بغرنج‌تر می‌کند و دیگر آبی باقی نمی‌ماند.

عضو شورای ملی خانه کشاورز ایران با بیان اینکه در گذشته هیچ نوع تصمیم‌گیری مبتنی بر آمایش زمین انجام نشده است، افزود: متاسفانه شرایط طوری شده است که انواع محصولات کشاورزی در همه مناطق کشور کشت می‌شود، در حالی که آمایش سرزمین، زمینه را برای کشت اصولی محصول فراهم می‌کند؛ در واقع سیاست‌هایی که در راستای حفط محیط زیست و مصرف آب و منابع ملی اتخاذ می‌شود، بی‌اساس و بدون آینده‌نگری است و احداث کارخانه فولاد و پتروشیمی در مناطقی که ضرورت ندارد و کم‌آب است، صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه در کشورهای توسعه‌یافته، صنعت در مناطقی احداث می‌شود که آب کمتری از بخش کشاورزی به آن منطقه هدایت می‌شود، یادآور شد: تنها عامل محدودکننده رشد و توسعه همه‌جانبه، کمبود آب است. این آب به خاطر کمبود نزولات، سوء‌مدیریت و زیاد بودن تبخیر دچار بحران شده است. در حال حاضر کشور 100 تا 110 میلیارد مترمکعب منابع آبی دارد. از این میزان 70 درصد در بخش کشاورزی و 16 درصد در صنعت مصرف می‌شود. مابقی حقابه محیط زیست است و مقدار زیادی نیز در شبکه فرسوده تلف می‌شود.

صبحی با تاکید بر اینکه باید آب‌شرب با آبی که برای سایر مصارف است، تفکیک شود، افزود: یکی از عوامل کمبود آب، افزایش گرمای کره‌زمین، افزایش جمعیت و جابه‌جایی بارش‌ها است. سفره‌های زیرزمینی نشست کرده است و با تبدیل رودخانه‌های دائمی به فصلی و خشک شدن برکه‌ها و تالاب‌ها مواجه هستیم. علی‌رغم تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد، نتوانسته‌ایم در مقابل ورشکستگی آب، خودی نشان دهیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های کنترل اصولی آب، کنترل عرضه آن است، تصریح کرد: متولیان باید هوشمندانه عمل کنند و آینده‌نگر باشند. گویی مسئولان باور ندارند که به این مرحله رسیده‌ایم. در حالی که دنیا به سوی مدیریت سازشی می‌رود و باید با مسائل سازش داشته باشیم. باید بهره‌برداری از منابع آبی را کاهش دهیم ولی متاسفانه هنوز هم سد زدن ادامه دارد. سیکل چرخش آب در کشور باید دگرگون شود و فعالیت‌ها در حد ظرفیت بهره‌برداری از منابع حوزه باشد.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران افزود: سرانه مصرف آب در کشور بین 250 تا 350 لیتر در روز است، در حالی که باید 150 تا 170 لیتر باشد. در چنین شرایطی چمن‌کاری‌های بی‌رویه و ایجاد کارواش با آب تصفیه شده اصلا رفتار شایسته‌ای نیست و فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف آب نهادینه نشده است. همچنین الگوی کشت زراعی نداریم و هنوز نمی‌دانیم کجا باید چه بکاریم.

وی با تاکید بر اینکه وزارت جهادکشاورزی نمی‌تواند به یک منطقه الگوی کشت شاخص بدهد، یادآور شد: بین 1000 تا 7000 مترمکعب در هکتار آب در اختیار داریم ولی محصولاتی می‌کاریم که بالای 10 هزار مترمکعب در هکتار نیاز آبی دارد. علاوه بر این، 110 گونه محصول زراعی و آب‌دوست می‌کاریم، بنابراین شرایط را اصلا درک نکرده‌ایم. وقتی نمک روی برف می‌ریزیم آب شور وارد خاک می‌شود و این در حالی است که در محله‌های پایین تهران، با فرونشست زمین مواجه هستیم.

صبحی با بیان اینکه باید کشت‌های آب‌دوست نداشته باشیم و محصولات استراتژیک را وارد کنیم، افزود: واردات‌مان هم روی اصول نیست. چندین سال پیش در بوق و کرنا گذاشته شد که در گندم خودکفا شده‌ایم ولی به چه قیمتی؟ خودکفایی باید بر اساس مطالعه و اصول باشد؛ در غیر این صورت به زودی مجبور می‌شویم همه محصولات کشاورزی را وارد کنیم.