گزارشي كه در پيش رو داريد به مناسبت سال روز وحدت و حوزه دانشگاه توسط محمدتقي حسين پور مدرس دانشگاه و كارشناس فرهنگي جهاددانشگاهي واحد چهارمحال و بختياري ارائه شده است و به صورت تحليلي موضوع وحدت حوزه و دانشگاه را مورد بررسي قرار داده است. متن اين گزارش به شرح ذيل است:

27 آذرماه در تقويم رسمي كشور روز وحدت حوزه و دانشگاه ناميده شده است. روزي كه بر اساس شواهد و قرائن به نظر مي رسد هنوز آنچنان براي دانشگاهيان مأنوس و شناخته شده نيست ومورد توجه جدي مجامع حوزوي و دانشگاهي قرار نگرفته است.  در هر صورت، آرمان وحدت حوزه و دانشگاه از یادگارهای ارزشمند امام بزرگوار ماست. این مسئله هم مثل همه تدابیر و تصمیم‌های مهمی که در راه جریان صحیح و اسلامی جامعه ما، آن حکیم عالی مقام و آن انسان والا و بصیر مطرح کردند، یکی از برکات وجودی ایشان بوده و هست و ان‌شاءالله خواهد بود.

حضرت امام خميني "ره" در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه مي فرمايد:«ائتلاف اين دو قشر يعني، ائتلاف همه ملت. اينها سالهاي طولاني زحمت كشيدند و اين دو قشر را از هم جدا كردند، نقشه بود، نه اين‌كه همين طور من باب اتفاق؛ در دانشگاه، به روحاني فحش مي‌دادند و در محيط روحاني، به دانشگاهي. مسئله اتفاقي نبود، مسئله‌اي بود كه در گوشها خواندند. هي تمام رسانه‌ها كه به خدمت آنها بود، در مقابل روحانيون ايستاد و هي فحاشي كرد. شعرايشان آن شعرها را گفتند: تا آخوند در اين مملكت هست، اين مملكت درست نمي‌شود مقصد اين بود كه اين دو تا طايفه از هم جدا بشوند...»

مقام معظم رهبري حضرت امام خامنه اي (مد ظله العالي) نيز در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه مي فرمايد:«وحدت حوزه و دانشگاه گمشده‌اي است كه بايد آن را بيابيم تا مجموعه نظام آموزشي و علمي ـ فرهنگي كشور به عنوان پيكر واحد در راستاي مصالح عاليه اسلامي قرار گيرد.»

ايشان در جايي ديگر در تببين مفهوم اين وحدت مي فرمايد:" وحدت حوزه و دانشگاه یعنی وحدت در هدف، و هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی پیشرفته مستقل، جامعه امام، جامعه پیشاهنگ، جامعه الگو حرکت نمایند."

اگر فرمايش اخير مقام معظم رهبري يعني وحدت در هدف را ملاك وحدت حوزه و دانشگاه در نظر بگيرم يكي از بسترها و زمينه هاي مهم براي تحقق آرمان وحدت حوزه و دانشگاه، تحول در علوم انساني و به صورت دقيق‌تر اسلامي سازي علوم انساني در دانشگاه‌ها و ديگري تبيين علم ديني است كه عام است و تمامي علوم اعم از انساني و تجربي را در بر مي گيرد.

در خصوص تحول و اسلامي سازي علوم انساني بايد گفت: پرچم‌دار اين حركت بزرگ، خلف صالح امام راحل و رهبر بزرگ انقلاب اسلامي، حضرت آيت الله امام خامنه‌اي است كه در موقعيت‌هاي مختلف به تبيين اين موضوع پرداخته و در سال‌هاي اخير به صورت مستمر اين مساله مهم را از مسئولان ذيربط مطالبه نموده است.

ايشان در يكي از بيانات خود در جمع طلاب، فضلاء و اساتيد حوزه علميه قم مي فرمايد: «این علوم انسانى‌اى که امروز رائج است، محتواهائى دارد که ماهیتاً معارض و مخالف با حرکت اسلامى و نظام اسلامى است. متکى بر جهان‌بینى دیگرى است؛ حرف دیگرى دارد، هدف دیگرى دارد. وقتى اینها رائج شد، مدیران بر اساس آنها تربیت می‌‌شوند؛ همین مدیران مى‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد کشور، در رأس مسائل سیاسى داخلى، خارجى، امنیت، غیره و غیره قرار می گیرند. حوزه‌هاى علمیه و علماى دین پشتوانه‌هائى هستند که موظفند نظریات اسلامى را در این زمینه از متون الهى بیرون بکشند، مشخص کنند، آنها را در اختیار بگذارند، براى برنامه‌ریزى، براى زمینه‌سازى‌هاى گوناگون. پس نظام اسلامى پشتوانه‌اش علماى دین و علماى صاحب‌نظر و نظریات اسلامى است...»

اما آنچه در بخش پاياني اين نوشتار مي خواهم به آن بپردازم و بهانه اي براي تهيه اين گزارش شد پيامي است كه استاد و مفسر بزرگ قرآن و حكيم متأله حضرت آيت الله جوادي آملي (حفظه الله) براي همايش وحدت حوزه و دانشگاه - كه روز 24 آذرماه 94  در وزارت علوم برگزار شد- صادر نمود و در اين پيام حيكمانه نكات بسيار مهم و بيانات راهبردي در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه با محوريت علم ديني ارائه نمودند.

حضرت آيت الله جوادي آملي (حفظه الله) به عنوان يكي از انديشمندان بزرگ و برجسته حوزه در سال‌هاي اخير و در موقعيت‌هاي مختلف به تبيين راهبردهاي اساسي وحدت حوزه و دانشگاه پرداخته است و از جمله نظريه علم ديني را به عنوان راهكار وحدت حوزه و دانشگاه مطرح و بسط نموده است.

اين استاد بزرگ قرآن در پيام اخير در خصوص راهكار وحدت حوزه و دانشگاه مي فرمايد:

«دو نهاد علمی مانند حوزه و دانشگاه اگر بخواهند متحد شوند، تنها علم است که می‌تواند آنها را متحد کند و تنها علمی که می‌تواند سبب وحدت اینها شود، علمی است که به یکتایی خدا می‌رسد، زیرا چیزی که خود را متکثر است هرگز عامل وحدت نخواهد بود و کسی که از چیزی که خود واحد است، هرگز سبب تکثر نمی‌شود.» (پيام حضرت آيت الله جوادي آملي به همايش وحدت حوزه و دانشگاه، 24/9/94)

حضرت آيت الله جوادي آملي در تببين علم ديني اين چنين مي فرمايد:

«علم غیر دینی نداریم مگر آن علمی که موضوعش فعل انسان باشد نه خدا. دینی بودن علم به موضوع علم بسته است، علمی که موضوع آن خدا، اسماء، اوصاف و اقوال خدا باشد دینی است. علمی که موضوع آن افعال انسان است مثل نوازندگی و هنر پیشگی می‌تواند دینی باشد اگر موافق دستورات شرع باشد و اگر اینگونه نباشد علم دینی نخواهد بود.» (پيام حضرت آيت الله جوادي آملي به همايش وحدت حوزه و دانشگاه، 24/9/94)

وي اضافه مي نمايد:«علومی که در دانشگاه‌ها مطرح است همه، علوم دینی هستند و علوم غیر دینی نخواهیم داشت، اگر فعلی مربوط به کار خداست یقیناً دینی است و غیر دینی نخواهد بود....علومی که در دانشگاه‌هاست و موضوع آن درباره جهان هستی است دینی است.» (پيام حضرت آيت الله جوادي آملي به همايش وحدت حوزه و دانشگاه، 24/9/94)

حضرت آيت الله جوادي در قسمتي ديگر از اين پيام تاكيد مي نمايد:«حوزه درباره قول خدا و دانشگاه درباره فعل خدا صحبت می‌کند، محور هر دو خداست، قهراً حوزه و دانشگاه زیر لوا و پرچم توحید به سر می‌برند، گاهی ممکن است مشکلاتی یکی را از دیگری جدا کند. تنها چیزی که موجب هماهنگی این دو نهاد است همان علم دینی است.» (پيام حضرت آيت الله جوادي آملي به همايش وحدت حوزه و دانشگاه، 24/9/94)
با عنايت به مطالب ذكر شده در اين گزارش، مي توان نتيجه گرفت در كنار پيگيري براي تحقق دغدغه رهبر معظم انقلاب اسلامي براي اسلامي سازي علوم انساني، گفتمان سازي در خصوص علم ديني با تعريف مشخص آن همزمان با هم بايد مورد توجه قرار گيرد و دانشگاه‌ها و مراكز ذيربط همچون نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها، بسيج اساتيد و عموم اساتيد دلسوز و معتقد به راه اصيل امام و رهبري و نيز مراكز پژوهشي حوزه، بايد در خصوص انتقال اين پيام مهم به دانشگاه‌ها در مقطع فعلي انقلاب اسلامي نقش آفريني كنند و كرسي‌هاي نظريه پردازي و جلسات هم انديشي براي تبديل دو دغدغه مهم يعني اسلامي سازمي علوم انساني در دانشگاه‌ها و علم ديني به گفتمان رايج تلاش نمايند.