اکبر اسدی، رئیس جهاددانشگاهی کردستان، روز گذشته، ۱۴ شهریورماه در نشست تخصصی دانشجویی «پیامدهای فرهنگی و اجتماعی پیادهروی اربعین حسینی» اظهار کرد: حرکت و قیام امام حسین(ع) آن‌قدر با عظمت و گسترده است که زبان و قلم از بازگو کردن آن قاصر است.
وی با اشاره به اینکه پیادهروی اربعین خود به منزله حضور در عرصه تعلیم و تربیت امام حسین(ع) است، افزود: در این سفر بخش اندکی از سختی‌های اهل بیت امام حسین(ع) را با گوشت و پوست استخوانمان درک می‌کنیم.
رئیس جهاددانشگاهی کردستان بیان کرد: تعلیم و تربیتی که در مسیر اربعین مشاهده می‌کنید قابل مقایسه با هیچ مکتب تربیتی در دنیا نیست چرا که در این مسیر ایثار، ازخودگذشتگی، فداکاری، کارگروهی، بخشش و مهر و محبت را در رفتار زائران مکتب عاشورا به صورت عینی و واقعی می بینیم.
وی در ادامه گفت: هدف از پیادهروی عظیم اربعین، درک جسمی و معنوی مصیبت و شریک کردن خود در غم اهل بیت پیامبر(ص) است به بیان بهتر این سفر با هدف ایجاد تحول روحی و روانی برگزار می‌شود و این امر وجه تمایز بین پیادهروی حسینی با بسیاری از آیین‌ها و برنامه‌های دیگر دنیاست.
اسدی به ویژگی‌های پیادهروی اربعین حسینی اشاره کرد و افزود: در نفس اجتماع بزرگ اربعین که با حضور چندین میلیون نفر انجام می‌گیرد، یک هدف قدسی و مقدس در این حرکت پرشور نهفته است که علی‌رغم کثرت جمعیت خللی در آن به وجود نمی‌آید، در این سفر همه از جان و مال خود می‌گذرند تا به هدف خود که رسیدن به حرم مطهر امام حسین(ع) و پالایش روح و جان است، برسند.
وی مردمی بودن را یکی دیگر از ویژگی‌های این سفر معنوی دانست و اظهار کرد: در پدیده اربعین اثری از ورود دولت یا دستگاه‌های دولتی نمی‌بینیم و عموم مردم خود مدیریت این حرکت بزرگ و این پدیده بی‌نظیر را در دست دارند.
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی افزود: طبیعی است که مشکلاتی در این حرکت عظیم به وجود می‌آید اما مدیریت مردم در این آیین یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم بروز هرنوع مشکلی می‌شود لذا نقطه مثبت کنترل و مدیریت آیین پیادهروی اربعین را می‌توان مردمی بودن آن دانست.
وی به کارکردهای اجتماعی سفر اربعین اشاره کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین کارکردهای اربعین حسینی هویت‌یابی است چراکه شرکت‌کنندگان در این سفر با مسائل نظری بسیاری از جمله حقیقت دین، ماهیت و هدف قیام امام حسین(ع) آشنا می‌شوند لذا با کسب معرفت به نوعی هویت‌یابی منجر می‌شود که در لایه‌های متفاوت اجتماعی جامعه اثرگذار است.
اربعین حسینی؛ الگویی در سبک زندگی
اسدی الگوی فرهنگی ناشی از پیادهروی اربعین و مدل آن را در سبک زندگی افراد شرکت‌کننده نیز مؤثر دانست و گفت: این مقوله می‌تواند خود به عنوان یک تغذیه فرهنگی و الگویی در سبک زندگی افراد تأثیرگذار باشد.
وی شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی را یکی دیگر از کارکردهای اجتماعی همایش پیادهروی اربعین عنوان کرد و افزود: شرکت‌کنندگان در طول مسیر با اصول فرهنگی زیادی آشنا می‌شوند که این اصول در ابعاد متفاوت سبک زندگی اسلامی نمود پیدا می‌کند.
رئیس جهاددانشگاهی کردستان شادابی، نشاط معنوی، ایثار و گذشتن از اموال و دارایی و تمام امکانات زندگی، یکی شدن و عدم تبعیض بین زائران شرکت‌کننده با یکدیگر بدون توجه به رنگ و قوم و ملیت و زبان، تأثیر رفتار و آداب و رسوم بر یکدیگر را ازجمله آثار و برکات این سفر معنوی ذکر کرد و افزود: کسی که برای اولین بار در این اجتماع بزرگ شرکت می‌کند جذب این روش و منش و آداب و رسوم می‌شود.
وی ادامه داد: در اجتماع اربعین شاهد یک شیوه اقتصادی هستیم که بر مبنای روحیه مشارکت و تعاون آن هم از جنس داوطلبانه شکل می‌گیرد. مشارکتی که در تمدن منفعت‌طلبانه و توسعه‌گرایی غربی بی‌معناست.
اسدی اصلاح جامعه و احیای دین را سومین کارکرد همایش پیادهروی اربعین ذکر کرد و افزود: سراسر قیام امام حسین(ع) برای اصلاح جامعه و احیای دین بود. در این همایش عظیم یک شعار جمعی به یک اصلاح اجتماعی در جوامع تبدیل می‌شود که بازخورد این موضوع را در مسئله بیداری اسلامی بسیاری از کشورهای اسلامی خاورمیانه می‌توان دید و نتیجه آن تحولات اجتماعی و فرهنگی است.
تسکین مشکلات و مصائب اجتماعی و فردی
رئیس جهاددانشگاهی کردستان تسکین مشکلات و مصائب اجتماعی و فردی را از دیگر کارکردهای این سفر معنوی ذکر کرد و افزود: آموزه‌های دینی و انجام مناسک فردی و اجتماعی دینی می‌تواند در تسکین رنج‌ها و کاهش ناامیدی‌ها در زندگی و افزایش ظرفیت تحمل دردها توأم با آرامش خاطر مؤثر باشد.
وی با اشاره به اینکه دین با داشتن چنین کارکردهای فردی می‌تواند در آرامش اجتماعی نقش مؤثری ایفا کند، بیان کرد: تأثیر واقعه عاشورا بر روان انسان حقیقتاً نوعی تسکین و آرامش است. تولید نظم اجتماعی نوین از کارکردهای دیگر همایش پیادهروی اربعین بوده است چراکه این همایش عظیم در جلوه یک مراسم آئینی توانسته است در کشور پرآسیب و کم نظم عراق الگوی نوینی از خلق نظم را معرفی کند.
اسدی اربعین را نمونه بارز سیاست و دیانت در اسلام دانست و اظهار کرد: اگر فلسفه قیام امام حسین(ع) و گفتمان عاشورا را اصلاح جامعه و مبارزه با نظام سیاسی ظلم و فساد بدانیم باید اربعین را گرامیداشت این گفتمان تلقی کنیم.
رئیس جهاددانشگاهی کردستان مقاومت و بیزاری از ظلم و استکبار را یکی دیگر از کارکردهای سیاسی همایش اربعین دانست و افزود: نهضت عاشورا این مقوله را به دنیا اعلام کرد که در برابر ظلم، فساد و استکبار راهی جز مقاومت وجود ندارد.
وی وحدت و بیداری را از دیگر کارکردهای سیاسی این اجتماع ذکر و بیان کرد: قیام امام حسین در واقع قرن‌ها محور وحدت و اتحاد همه پیروان امام حسین(ع) در برقراری حکومت اسلامی و مبارزه با ظلم و استکبار شد لذا انسجام اجتماعی و وحدت گروهی را می‌توان یکی از مؤثرترین کارکردهای عزاداری امام حسین(ع) دانست.
اسدی امنیت‌آفرینی را یکی از کارکردهای اجتماعی آیین اربعین حسینی دانست و افزود: این کارکرد هنگامی که در بُعد ملی نگریسته می‌شود به عنوان کارکرد سیاسی مطرح خواهد شد به این معنا که معاشرت در زندگی یک گروه اجتماعی بسیار بزرگ که سبب نظم اجتماعی آن‌ها می‌شود هنگامی که در حیطه ملی مطرح می‌شود موجب خلق نوعی امنیت و ثبات می‌شود که این نوع امنیت بدون برنامه‌ریزی دولتی شکل می‌گیرد.
وی در پایان یادآور شد: آیین پیادهروی اربعین نوعی مانور سیاسی و اجتماعی است که اتحاد، امنیت، قدرت و پایبندی به آرمان‌های امام حسین(ع) را برای جهانیان به نمایش می‌گذارد.