به گزارش ایکنا از استان مرکزی، سازمان قرآنی جهاد دانشگاهی هر ساله برای تبیین ابعاد مختلف عاشورا مجموعه برنامه‌هایی را با همکاری واحدهای استانی جهاد برگزار می‌کند. امسال نیز پیرو این سنت برنامه‌ریزی شد تا واحدهای استانی جهاد دانشگاهی سری سخنرانی‌هایی را با موضوع «تبیین میان رشتگی نهضت عاشورا» در دستور کار قرار دهند. از این رو موضوع «تحلیل روانی شخصیت‌های درگیر در نهضت عاشورا» یکی از موضوعاتی است که در این راستا تنظیم شده است.
نشست «تحلیل روانی شخصیت‌های درگیر در نهضت عاشورا» به همت سازمان قرآنی دانشگاهیان، خبرگزاری ایکنا و سازمان دانشجویان استان مرکزی با حضور حجت‌الاسلام ملاکاظمی، مدرس دانشگاه و محقق نهضت عاشورا در فضای مجازی برگزار شد که مشروح این نشست تقدیم مخاطبان می‌شود.
حجت‌الاسلام ملاکاظمی به واقعه غدیر و زیارت غدیر اشاره کرد و افزود: در این زیارت می‌خوانیم: گمراه است کسی که از مسیر مولا علی (ع) پیروی نکند. هدایت به سوی علی (ع) هدایت به سوی خدا و پیامبر (ص)است. هرکس با علی باشد بر حق است. اگر در مسیر مولا علی (ع) بوده و شاخص رفتار، گفتار و کردار را سبک علوی قرار دهیم مسیر را درست انتخاب کرده، گمراه نشده و خطا نخواهیم کرد.
وی ادامه داد: نام سرزمین کربلا و روز عاشورا با واژه‌ای به نام «عطش» گره خورده است، اما امروز این سرزمین نور تنها نقطه و تنها مکانی است که قادر است بشر را سیراب کند. افرادی که در روز عاشورا در جبهه حق و باطل رو به روی هم ایستادند همگی زمانی در یک جبهه و در کنار حضرت امیر (ع) به نبرد با دشمن می‌پرداختند. اینکه جان و روح آنان نیز در کنار ایشان بوده است یا خیر مبحث دیگری است، اما به ظاهر در کنار آن حضرت بودند. به طور مثال شمر جانباز جنگ صفین است. باید در این رخدادها تأمل کرد که چه می‌شود شمری که زمانی در کنار مولا علیه دشمن اسلام شمشیر می‌زند در روز عاشورا در جبهه کفر قرار گرفت و جنایتی هولناک را رقم می‌زند. جا دارد امت اسلام بر این وقایع مهم تفکر کند.
ملاکاظمی به شخصیت‌هایی همچون شبث، حسین ابن نمیر، عمرسعد در سپاه دشمن و مقابل حضرت سیدالشهدا (ع) نیز اشاره کرد و گفت: در مقابل جبهه کفر در جبهه حق افرادی همچون حبیب ابن مظاهر، حرابن یزید ریاحی و دیگر یاران که در مسیر حضرت علی (ع) بودند و برای سالیان سال در این مسیر باقی ماندند. در روزهای هشتم و نهم محرم که امام حسین (ع) در کربلا بود دو تا از جانبازان رکاب حضرت امیر (ع) به نام‌های مسلم ابن کثیر اعرج به تنهایی به یاران امام حسین پیوست و از طرفی شمر با هزار نفر وارد کربلا شده و به سپاه کفر اضافه شد.
تحلیل شخصیت‌های علاشورا با زبانی قابل فهم برای جوانان
به‌گفته وی باید تحلیل شخصیت‌های عاشورا با زبانی قابل فهم برای مردم به ویژه جوانان بازگو شود که پس از شهادت حضرت امیر یاران ایشان همچون شمر و دیگران که بعدها در سپاه کفر قرار گرفتند یا افرادی همچون مسلم ابن کثیر اعرج و دیگران که در رکاب حضرت سید الشهدا(ع) به شهادت رسیدند با خود چه کردند تا در این مسیرها قرا گرفتند، یکی در اعلی علیین قرار گرفت و یکی در اسفل‌السافلین. در واقعه کربلا خواهر و برادری به نام‌های عمرابن حجاج زبیدی از فرماندهان سپاه عمرسعد و همسر هانی ابن عروه نیز در مقابل هم قرار گرفتند. عمرابن حجاج زبیدی برادر همسر هانی است که در واقعه حضرت مسلم (ع) به شهات رسید و همسرش به نقلی با فرزندش در سپاه امام حسین (ع) حاضر بودند.
این پژوهشگر نهضت عاشورا در بخشی از سخنان خود به تغییر شخصیت برخی از افراد در طول زندگی اشاره کرد و گفت: حضرت امیر (ع) هیچ‌گاه در طول زندگی تغییر موضع و نگاه نداد. چراکه این دنیای پست و بی‌ارزش ایشان را به خود مشغول نکرد و گَرد گناه، معصیت، پلیدی و زشتی بر دامان آن حضرت ننشست. دو عامل تعلقات دنیوی و گرفتار مال دنیا شدن باعث می‌شود شخصیت انسان شکل گرفته و یا تغییر کند، چنانچه برخی از سپاهیان کفر در جنگ صفین و جمل با حضرت امیر (ع) همراه بودند حال باید دید بر آنان چه گذشت که بعد از گذشت ۲۰ سال در سپاه کفر مقابل پسر مولا ایستادند.
ملاکاظمی ادامه داد: در واقعه عاشورا اتفاق بسیاری افتاد و این اتفاقات در کتاب بسیاری از بزرگان همچون ابن اثیر در کتاب «الکامل»، شیخ مفید در «الارشاد»، سید طاووس در «لهوف» آمده است. بسیاری ازیاران امام حسین (ع) همچون ضحاک ابن عبدالله نزد ایشان آمده و داشتن همسر و فرزند را بهانه کرده و از میدان نبرد گریختند. پس از شهادت مولا، افرادی همچون شمر نزد معاویه رفت و سر سفره او نشست و لقمه‌ها به او مزه داد و همان لقمه‌ها اثر خود را در کربلا نشان داد. شمر سبک زندگی خود را از سبک زندگی علوی خارج و به سمت زندگی اموی پیوند زد، اما فردی همچون مسلم ابن اعرج ترجیح داد در سبک زندگی علوی بماند و در عاشورا به شهادت رسد.
وی در ادامه تحلیل شخصیت‌ها، بیان کرد: عبدالله بن عُمَیر کَلبی وقتی وارد میدان شد در یکی از جملاتی که در رجز خود را معرفی کرد این بود: «من فردی هستم صاحب اصل، ریشه و خانواده و هیچ‌گاه در زندگی در برابر مشکلات شانه خالی نکردم و ثابت قدم بودم». جوانان امروز باید بدانند هیچ‌گاه در برابر مشکلات اسیر سستی و تنبلی نشوند. حضرت امیر در نهج‌البلاغه فرمودند «تنبلی و سستی منتج به دوری از خدا و معصیت خواهد شد». باید بررسی و تحلیل شود چه عاملی حرابن یزید را در جبهه حق قرار داد. ابن اعثم کوفی در کتاب «الفتوح» نیز نکات کلیدی و مهمی بیان کرده است. همچنین نافع ابن هلال، تک‌تیرانداز و از دیگر یاران امام حسین است که در ابراز عشق به ایشان مشهورست و در کنار قمر بنی‌هاشم(ع) می‌جنگید.
ملاکاظمی در پایان اظهار کرد: عبدالله مسلم ابن عقیل ۲۶ ساله وارد میدان شد و رجزی بدین مضمون خواند: «من امروز پدرم و همه جوانمردانی که بر دین پیغمبر زندگی کردند را ملاقات خواهم کرد». سبک زندگی افرادی که در کنار امام حسین (ع) سبک زندگی نبی مکرم اسلام(ص) است. دروغگویی، اولین شاخصه قرار گرفتن در جبهه باطل است. قرار گرفتن در مسیر حق نگرش انسان را نسبت به معاد و آخرت تغییر می‌دهد.