یک عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به روند حرکت جنبش دانشجویی از ۱۶ آذر ۳۲ تا دوران انقلاب، دفاع مقدس و پس از آن دهه هفتاد گفت که جنبش دانشجویی قربانی پیروزی دوم خرداد شد و پس از هزینه‌هایی که در دهه هفتاد پرداخت کرد، در دهه هشتاد به کما رفت و منفعل شد.
به گزارش ایسنا، محمد علی وکیلی که به همراه عباس سلیمی نمین در مناظره ای با موضوع جنبش دانشجویی در باشگاه خبرنگاران حضور یافته بود، اظهار کرد: مهمترین عنصر گفتمان ۱۶ آذر عنصر مقابله با استعمار و آزادی خواهی بود و جریان ۱۶ آذر در مقطعی شکل گرفت که جریان روشنفکری یک جریان تازه کار بود و هنوز به یک جریان اجتماعی تبدیل نشده بود.
وی ۱۶ آذر را سرآغاز حرکت های اعتراضی دانشگاه در ایران عنوان و خاطر نشان کرد: ۱۶ آذر ماهیت دانشگاه را در ایران شکل داد. تا قبل از سال ۳۲ این تعارض وجود داشت که دانشگاه چه کارکردی باید داشته باشد اما پس از ۱۶ آذر ۳۲ کارکرد ملی و بومی دانشگاه مشخص شد و صدای دانشگاه به صدای مردم شبیه شد گرچه جریانات چپ نیز سعی داشتند دانشگاه را به نفع خود مصادره کنند.
وکیلی با بیان اینکه وجهه درونی شانزده آذر وجهه ضد استبدادی است و وجهه بیرونی آن ضد استعماری بوده است گفت:در سال ۵۷ تجلی خاص دانشجویی نمود داشت و جریان دانشجویی همپای مردم حرکت کرد. بعد از انقلاب جنبش دانشجویی علی رغم تعطیلی دانشگاه ها در دفاع مقدس ماهیت مردمی به خود گرفت و جهاد دانشگاهی و مهندسی رزمی جنگ از دل آن بیرون آمد. تعداد شهدای دانشجو در دفاع مقدس نیز گواه خوبی است بر خروجی فعالیت دانشجویی در دهه شصت.
نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: در سال ۳۲ جریان دانشجویی یک جریان پیشگام روشنفکری بود و در سال ۵۷ این جریان دوشادوش رهبران مذهبی با مردم همراه شد و در دفاع مقدس نقش کلیدی را ایفا کرد. در این مقاطع جنبش دانشجویی پیش رو بود اما بعد از دهه هفتاد جنبش دانشجویی پشت جریانات سیاسی افتاد و پیشرو به پیرو تبدیل شد و نقش کاتالیزور را برای احزاب ناقص الخلقه ایفا کرد تا اینکه آخر دهه هفتاد هزینه سنگینی را به خاطر پیروی از جریانات سیاسی پرداخت کرد.
وکیلی ادامه داد: در آن زمان جریان دانشجویی دیوار کوتاهی داشت و به خاطر جریانات سیاسی هزینه داد همین باعث شد که در دهه هشتاد جنبش دانشجویی کاملا وازده و وارفته باشد. دانشگاه دراین دهه گرفتار انفعال شد و نقش آفرینی ساحت عمومی را در دهه هشتاد نداشت.
این نماینده مجلس در ادامه با بیان اینکه جنبش دانشجویی از ابتدا ماهیت ملی و متناسب با ضعف اجتماعی جامعه داشته خاطر نشان کرد: کنفدراسیون و انجمن دانشجویی بر همان دهه ۴۰ پسوند اسلامی گرفت. جنبش دانشجویی در واقع یک جنبش برخاسته از متن جامعه است و به همین دلیل مورد اقبال و احترام جامعه قرار دارد. این جریان در دفاع مقدس و انقلاب هم نقش تعیین کننده ای داشت اما بعد از دهه هفتاد دچار ضد کارکرد شد زیرا قبل ازآن پیش رو بود اما بعضا به دلیل استفاده ابزاری جریان حرفه ای سیاسی از جنبش دانشجویی ویژگی پیشرو بودن خود را از دست داد.
وی ادامه داد: دوم خرداد ۷۶ یک خواست اجتماعی بود که هم وجهه اعتراضی داشت و هم نه بزرگ به شرایط یک سویه تحمیلی بر جامعه بود. جنبش دانشجویی برای این نقد یک بله ضمنی به خاتمی گفت که این مبداء هزینه های سنگین برای جریان دانشجویی شد. جریان دانشجویی تا پیش از خرداد ۷۶ یک موقعیت اجتماعی داشت اما بعد از انتخابات سال ۷۶ به جریان حاضر در ساحت قدرت تبدیل شد و از منظر قدرت مطالبه‌گری می کرد که طبیعتا آسیب دید. در واقع جریان دانشجویی هزینه دعوای بزرگان اصولگرا و اصلاح طلب یا چپ و راست دهه هفتاد را پرداخت کرد. بزرگان این جریانات یا در دولت یا در مجلس بودند و مصونیت داشتند اما جنبش دانشجویی جریان بی پناهی بود و همین امر باعث سرخوردگی این جریان در دهه هشتاد شد.
وکیلی با تاکید بر اینکه اگر جریان دانشجویی در دهه هشتاد به صورت فعال عمل می کرد شاهد بروز اختلافات ها و فسادهای مالی نبودیم، افزود: سکوت و انفعال جنبش دانشجویی در دهه هشتاد زمینه ساز ضد کارکردها و وارونگی هایی بود که هشت ساله معروف را شکل داد.
این عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جنبش دانشجویی اصولا نسبتی با جنبش اصولگرایانه ندارد تاکید کرد:در واقع جنبش دانشجویی جنبش اصلاح طلبانه است. جنبش دانشجویی قربانی پیروزی دوم خرداد شد زیرا تا قبل از آن یک جنبش اجتماعی و پیش رو بود و خودش مسئولیت فعلی اش را به عهده گرفت اما بعد از دوم خرداد شریک و سهیم در قدرت شد و همچنان می خواست کارکرد دانشجویی داشته باشد. اما انقدر هزینه اش بالا رفت که در دهه هشتاد با مسئله عجیب بدل سازی های کاذب مواجه شد که حتی با محیط دانشجویی ناسازگار بودند .اگر چه می خواستند با شباهت های حداقلی کارکردی حداکثری پیدا کنند اما نهایتا جنبش دانشجویی به کما رفت و دانشگاه منفعل شد.
این عضو هیأت رئیسه مجلس در ادامه یادآور شد: تاکنون و حتی پس از ۴ سال دوران ریاست آقای روحانی یخ دانشگاه آب نشد و ما فریادگری بی غل و غش را در دانشگاه نمی بینیم ما در مقابل فسادها ، حقوق‌های نجومی و املاک نجومی صدای بی غل و غش دانشجویی را نمی شنویم. فضای دانشگاه فریز شد و فشار دهه هفتاد و بدل سازی تجویزی و دستوری دهه هشتاد عرصه را بر جنبش دانشجویی تنگ کرد.
وکیلی همچنین خاطر نشان کرد: امروز از جنبش دانشجویی اثری نمانده و گفتمان جنبش دانشجویی دچار از هم پاشیدگی شده است . سالها است صدای جنبش دانشجویی از دانشگاه بیرون نمی آید و فضای دانشگاه یخ زده است زیرا عناصر انسجامش را از دست داده و حتی ما شاهد حرکت های حداقلی از جنبش های دانشجویی نیستیم من جنبشی به نام جنبش دانشجویی در دانشگاه نمی بینیم و معتقدم با بدل سازی و تحمیل هزینه این جنبش دچار از هم پاشیدگی شده است.در نتیجه پژواکی از جنبش دانشجویی نمی بینیم.
این عضو هیأت رئیسه مجلس در بخش دیگری از اظهارات خود درباره تسخیر لانه جاسوسی توسط جریان دانشجویی در سال ۵۸ نیز گفت: اگر اقدام جنبش دانشجویی در تسخیر لانه جاسوسی را صد در صد دانشجویی بدانیم و بگوییم که این اقدام بدون حمایت حزب حاکم آن زمان یعنی حزب جمهوری انجام شده پس نمی توان گفت این اقدام در مسیر انقلاب تعریف شده. اگر سقف این اقدام سقف انقلاب نبوده باید وزن آن را رعایت کنیم. اگر چنین بوده چرا که پشیمانی برخی از لیدرهای تسخیرکننده سفارت آمریکا را گناه نابخشودنی می دانیم. این نگاه به جنبش دانشجویی همانقدر نگاه ابزاری است که نگاه جریان پیروز دوم خرداد دهه هفتاد به جنبش دانشجویی ابزاری بود. اگر وزن این اقدام فقط در حد جریان دانشجویی بوده چرا در همان حد جریان دانشجویی به آن پرداخته نمی شود و چرا کسانی که از اقدام خود پشیمان هستند را ضدانقلاب می دانیم. البته من حمله به سفارت آمریکا را به حد جریان دانشجویی تنزل نمی دهم و در این عین حال کسانی که از اقدامشان پشیمان شده اند را لزوما افراد دنیا زده‌ای نمی دانم.
به گزارش ایسنا، عباس سلیمی نمین نیز در اظهاراتی گفت:۱۶ آذر به این دلیل به نام دانشجویان به ثبت رسید که حرکتی مستقل از سایر جریانات بود و در واقع نشان از بلوغ سیاسی نزد جوانان ما داشت که تشخیص درست و به جایی از تحولات سیاسی آن زمان داشتند. اگر به آن دوران برگردیم بعد از کودتا ابعاد این موضوع روشن شد اما نگاه دقیقی در آن زمان حتی به عامل اصلی کودتا وجود نداشت
وی افزود: جنبش دانشجویی در فرازهای دیگر هم رشد خود را نشان داد و در پیوند خود با مطالبات مردم به مسائل کلان سیاسی پرداخت
این تحلیل گر اصولگرا با تاکید بر لزوم ریشه یابی علل تضعیف جنبش دانشجویی یادآور شد: این جنبش را که در برخی مواقع جریانات سیاسی را به دنبال خود کشانده اکنون رشد لازم را برای نظارت بر جریانات سیاسی ندارد ونمی تواند جریان ساز باشد و مردم را با خود همراه کند.
سلیمی نمین یادآور شد:در دهه شصت اتفاقاتی برای جنبش دانشجویی افتاد که نمی توان آن‌ها را نادیده گرفت . جنبش دانشجویی بعد از آفرینش انقلاب دوم در سال ۵۸ یعنی تسخیر سفارت آمریکا در کانون توجه قرار گرفت. اینکه برخی می گویند جنبش دانشجویی از سیاست های حزب جمهوری دنباله روی کرد غلط است زیرا شهید باهنر به عنوان نماینده شورای انقلاب برای مذاکره با دانشجویان تعیین شد اما دانشجویان به دلیل اینکه ایشان عضو حزب جمهوری بود حتی او را به محل لانه راه ندادند و رویکرد تندی به حزب جمهوری داشتند.
وی با بیان اینکه برخی سردمداران جنبش دانشجویی موقعیت خود را با احزاب سیاسی معامله کردند تا در لیست مجلس قرار گیرند، یادآور شد: در دهه شصت اتفاقات ناگواری افتاد که جنبش دانشجویی را به عقب برگرداند و آن را به اهداف سیاسی پیوند زد در واقع پایه افول جنبش دانشجویی در دهه شصت گذاشته شد. زمانی که یک جریان سیاسی از جنبش دانشجویی استفاده کرد و موفق شد جریان مقابله با حرکت های دانشجویی را به وجود آورد در آن زمان حرکت هایی را مقابل تحکیم وحدت شکل دادند.
همچنین در دهه شصت استفاده ابزاری از جنبش دانشجویی توسط برخی رهبران جنبش دانشجویی رقم خورد و باعث شد این جریان لطمه جدی ببیند.
سلیمی نمین درباره تسخیر لانه جاسوسی در سال ۵۸ نیز خاطر نشان کرد: چه کسی گفته همه کسانی که افتخار سال ۵۸ را آفریدند توبه کردند . در آن زمان دانشجویان تحلیلی از عملکرد آمریکا داشتند که آمریکایی ها به دنبال تکرار کودتایی همانند سال ۳۲ هستند، اگر کسانی هم توبه کردند به دلیل دنیا طلبی و عدم توفیقشان در کسب برخی موقعیت ها بوده است.
این فعال سیاسی اصولگرا خاطر نشان کرد: جنبش دانشجویی از جمله جریاناتی است که می‌تواند حرکت انقلاب را اصلاح کند. من قبول ندارم که فشار بیرونی بر جنبش دانشجویی می‌تواند عامل انحلال آن شود. باید ببینیم چه عاملی باعث شد جنبش دانشجویی که می توانست همه نهادهای قدرت را به دنبال خود بکشاند امروز دچار این مشکل شده است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: جنبش دانشجویی امروز بیش از هر زمان دیگری می‌تواند بر افتخاراتش بیافزاید، این از افتخارات جنبش دانشجویی است که پیش گام و پیش قراول در شناخت زیاده خواهی آمریکایی ها بوده و امروز زمان خوبی است که یک بار دیگر دشمن را ببینیم؛ ما دشمن زورگویی داریم هم ابزار نرم را علیه ما به کار می گیرد و هم ابزار سخت.