به گزارش روابط عمومی سازمان انتشارات جهاددانشگاهی، این مراسم با حضور دکتر عیسی علیزاده معاون فرهنگی جهاددانشگاهی و حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن اسلامی عضو هیات علمی دانشگاه و دبیر جشنواره‌ی نقد کتاب، امروز (یک‌شنبه ۲۳ شهریورماه) در سالن شهید صبوری معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی برگزار شد.
مطالعه‌ی کتاب؛ دومین فعالیت مردم در فراغت ایام کرونا
دکتر عیسی علیزاده معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در این نشست با بیان اینکه اگر ادعا کنیم جهاددانشگاهی سازمانی فرهنگی است و شکل‌گیری آن بر اساس نیاز‌های فرهنگی بوده، ادعای گزافی نیست، اظهار کرد: در آغاز انقلاب بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی در جهاددانشگاهی متناسب با مساله‌محوری شکل گرفت و به مرور سازمان و تشکیلاتی در آن حوزه شکل گرفته است. شاید یکی از اتفاقات مهم، ارتباط جهاددانشگاهی با اساتید دانشگاهی در زمینه‌ی تالیف کتاب بود.
وی ادامه داد: بسیاری از کسانی که در این جشنواره شرکت کرده‌اند، بعضا جزو نویسندگان مطرح در آینده می‌شوند و نسبت به اولین اثر تالیفی خود حس خوبی دارند. جشنواره‌ی فصل سخن، تاثیرات خوبی در حوزه‌ی نشر و تالیف کتاب داشته است.
دکتر علیزاده افزود: تصور عمومی جامعه این است که کتاب خوانده نمی‌شود و طبعا وضعیت معیشت و اقتصاد در قدرت خرید فرهنگی مردم اثرگذار است، اما مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) وابسته به جهاددانشگاهی، اخیرا آماری درباره‌ی علاقه‌مندی افراد در اوقات فراغت در ایام شیوع کرونا ارایه کرده است که با این تصور متفاوت است. بر اساس این آمار، اولین علاقه‌مندی جامعه‌ی آماری در ایام کرونا تلویزیون و دومین علاقه‌مندی آن‌ها، مطالعه‌ی کتاب بوده است.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی گفت: متناسب با جشنواره‌ی فصل سخن، تصمیم گرفتیم برای کارکنان جهاددانشگاهی نیز اقدامی صورت بگیرد و امسال و در این دوره به این مقوله پرداخته شد. مهم‌ترین محصول فرهنگی کتاب است و زمینه‌ی توسعه‌ی فعالیت‌های فرهنگی در این حیطه در کشور فراهم است.
اهمیت نقد و گشودگی به روی غیر
دکتر حامد علی‌اکبرزاده رییس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی نیز در این مراسم اظهار کرد: اهمیت نقد کتاب از این جهت که نوعی توجه به دیگری بوده، حائز اهمیت است. «دیگری» و «گشودگی به روی غیر» را فراموش کرده‌ایم. نقد را اگر به معنای جداکردن سره از ناسره تلقی کنیم، امری اخلاقی محسوب می‌شود. ارزشمندی دیگر در بحث نقد این است که نقد مانند ماشین لایروبی عمل می‌کند و اجازه می‌دهد بسیار شفاف به حقیقت پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه نقد به ما کمک می‌کند گام‌به‌گام جلو برویم و به حقیقت برسیم، گفت: اگر حقیقت دست‌یافتنی باشد، با این حال، حقیقت مراتب مختلف دارد و آن‌چه باعث می‌شود ما به مراتب بالاتر برویم، نقد است.
دکتر علی‌اکبرزاده اضافه کرد: کتاب به یک معنا نشانه است. حقیقت امری مانند کتاب است و معنا و مفهومی ندارد، مگر آن‌که مورد اشاره قرار بگیرد. بر همین اساس، اگر کتاب نبود، حقیقتی وجود نداشت؛ اگر هم وجود داشت، نام و نشان و سخنی از آن نبود. لفظ، کتابت و خط با حقیقت به‌شدت گره خورده‌اند و برای روشن‌شدن حقیقت باید به کتاب روی بیاوریم.
رییس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی با تاکید بر اینکه کتاب با هستی گره خورده است، گفت: دوست‌داشتن کتاب، دوست‌داشتن هستی و حقیقت است و نقد نیز دویدن به سمت حقیقت است. فطرت حقیقت‌جوی انسان می‌گوید باید به این سمت برود، اما بازکردن گره‌ها کار هر کسی نیست و همه انتقادپذیر نیستند.
حکایت نقدی که خوب است اما برای همسایه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن اسلامی عضو هیات علمی دانشگاه و دبیر جشنواره‌ی نقد کتاب
حجت‌الاسلام‌والمسلمین اسلامی دبیر جشنواره‌ی نقد کتاب نیز در این مراسم اظهار کرد: به‌دنبال نقدهایی که به برخی تالیفات داشتم، برخوردهای تندی با من شد و لذا همیشه از نقد استقبال نمی‌شود. گویی نقد خوب است، ولی برای همسایه. همه از نقد استقبال می‌کنیم، اما تا جایی که خودمان مورد نقد قرار نگیریم؛ حتی گفته می‌شود کسانی که خوب نمی‌توانند کار کنند، منتقد می‌شوند که این صحیح نیست.
وی با تاکید بر اینکه کارکردهای نقد چند دسته است، گفت: نخستین کارکرد نقد، فردیت‌بخشی به انسان است. انسان نوع منحصر‌به‌فرد است و هر انسانی باید خودش باشد و ما از طریق فعالیت‌هایی که داریم، آرام‌آرام خودمان می‌شویم. نقد باعث می‌شود فرد خودش باشد و حرف خود را بزند. مانند ورزش کردن است که به‌واسطه‌ی ورزش، بدن تقویت می‌شود؛ با نقد نیز ذهن تقویت خواهد شد.
دکتر اسلامی افزود: کارکرد دیگر نقد، کمک به نویسنده است. در عین اینکه اگر نویسنده بداند کجا خطا کرده، جلویش را می‌گیرد، اما اگر منتشر شد، این منتقد است که با نقد خود می‌تواند مانع انتشار اشتباهات شود. نقد نوشتار یا کتاب به معنای داوری است. نقد زمانی پدیدار می‌شود که دست به داوری بزنیم. اگر کتابی بخوانید یا فیلمی ببینید و نظری نداشته باشید، نمی‌توانید داوری کنید. ناهم‌دلانه بودن و خرده‌گیری در نقد حایز اهمیت است؛ این به معنای نشان‌دادن برخی کمی‌ها، کاستی‌ها و کژی‌های یک اثر است. نمی‌توان نقدی به یک اثر داشت، اما گفت من آن را دوست داشتم.
به گفته‌ی دبیر جشنواره‌ی نقد کتاب، سازندگی نقد به مستدل‌بودن و معقول‌بودن نقد بستگی دارد. کسی که بدون ذکر دلیل، حسی را نسبت به یک اثر بیان می‌کند، صرفا برخوردی احساسی دارد و این نقد نیست. هم‌چنین باید این دلایل برای دیگران هم مقبول باشد و صرف اینکه منتقد می‌گوید این کتاب را نمی‌پسندم، قابل قبول نیست، بلکه باید دلایل خود را ارایه دهد و این دلایل برای فرد دیگری هم قابل درک و مقبول باشد؛ لذا داوری ما در نقد یک اثر باید قابل پذیرش باشد. نقد امری شخصی نیست، بلکه امری جمعی است. در هنگام سخن با دیگران این نقد در جمع معنا پیدا می‌کند.
وی گفت: نقد وقتی ارزشمند است که انتشار پیدا کند، نه آن‌که مطلبی گفته و ثبت و منتشر نشود؛ نقد کاری دشوار است که توان سنجش‌گری بالایی می‌طلبد، لذا نقد کار هر کسی نیست و آن فردی می‌تواند کتابی را نقد کند که خود در سطح نویسنده یا حتی بالاتر باشد. ما از نقد می‌رنجیم، اما از آن بهره می‌بریم. کارکرد دیگر نقد پیشبرد علم است. جامعه‌ی مبتنی بر دانایی، جامعه‌ای کتاب‌محور و بیانگر علم است، ولی علم زمانی رشد پیدا می‌کند که نقد شود.
مجموعه نشست‌های فصل سخن از سال ۹۵ طرح‌ریزی و سپس به صورت هماهنگ در سراسر کشور و واحد‌های استانی جهاددانشگاهی اجرایی شد.
در پایان این مراسم از سازمان جهاددانشگاهی تهران و جهاددانشگاهی اصفهان که بهترین عملکرد را در اجرای طرح فصل سخن داشتند، تقدیر شد.
هم‌چنین از روژینا عزیزی، محمد خاکی و مسیح فرهمندنیا نفرات اول تا سوم مسابقات کتاب‌خوانی فرزندان جهادگران دانشگاهی تقدیر به‌عمل آمد.
گفتنی است، مسابقات کتاب‌خوانی ویژه‌ی فرزندان جهادگران دانشگاهی برای نخستین‌بار با هدف ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در میان اعضای خانواده‌ی بزرگ جهاددانشگاهی با همت سازمان انتشارات در سراسر کشور برگزار شد.